roman van bordewijk uit 1934?
roman van bordewijk uit 1934?
Als hij Bint ontmoet heeft hij direct groot ontzag voor de man met de stalen tucht. De school is berucht geworden in de stad en laat al drie jaar lang geen leerlingen meer toe omdat er al veel is geruzied door ouders over Bints strenge regime, maar Bint is onbuigzaam en zet zijn wil door, met als gevolg dat er alleen nog maar vierde- en vijfdeklassers over zijn.
Het eerste uur moet De Bree les geven in 4D, een klas die Bint persoonlijk heeft samengesteld. De Bree noemt deze klas consequent ‘de Hel’ en de leerlingen van 4D worden ook steeds als monsterlijke dieren beschreven. Vanaf het begin is het duidelijk voor De Bree dat deze klas ‘een meesterwerk in wording’ is, en zijn onverdeelde aandacht nodig heeft. Elke verslapping zou fataal kunnen zijn voor de volgroeiing van ‘Bints monsters’.
Met de drie andere klassen heeft De Bree weinig moeite. De eerste klas typeert hij als “de bloemenklas” en de leerlingen als “planten” of “bloemen”. De tweede klas noemt hij “de bruinen”, een zeer leergierige klas. De derde is ijverig, maar kleurloos. Daarom noemt De Bree hen “de grauwen”.
Na een slecht kerstrapport pleegt een van de leerlingen, Van Beek, zelfmoord. Bint voorspelde al dat dit zou gebeuren, wenst zich niet te laten chanteren en grijpt niet in. Hierdoor ontstaat een oproer, maar dat wordt neergeslagen door de Hel, geïnstrueerd door Bint. Ook een opstand door tegenstanders van Bint wordt door hen neergeslagen. De tegenstanders worden van school gestuurd, waaronder aanstichter Jérôme Fléau, met zijn “wimpers van zijde” die De Bree al nooit vertrouwde.
Met de schoolreis gaat De Bree mee met de helft van “de Hel”. Twee leerlingen worden gestraft omdat ze tegen de instructies in toch hun eigen route hebben gevolgd.
Aan het eind van het jaar besluit De Bree toch te blijven, ondanks zijn voornemen na een jaar weg te gaan, maar Bint is weg. De dood van Van Beek had hij zich toch aangetrokken. Zo blijkt dat zelfs Bint niet is opgewassen tegen zijn eigen regime. De Bree wilde hem nog eens opzoeken, maar hij werd aan de deur geweigerd.
4D is inmiddels 5C, examenklas. Hoewel de klas een voorstel doet om vrede te sluiten geeft De Bree niet toe en is het wat hem betreft nog steeds oorlog.
roman van bordewijk uit 1934?
Bint kan (net als Blokken, een ander boek van F. Bordewijk) worden opgevat als een dystopie. Bint is een dictator die “met stalen tucht” regeert over zijn school. De kroon op zijn werk is 4D (later 5C), een klas vol met monsters en “kerels in wording”. Alle andere klassen zijn nutteloze aanhangsels. De “Bloemenklas” is in menig opzicht het tegendeel van 4D want beantwoordt niet aan de eis van collectieve eenvormigheid omdat zij enkel uit individuen bestaat. Jérôme Fléau staat hierbij symbool voor de oude ‘decadente’ orde. Alleen 4D heeft de potentie om later het gedachtegoed van Bint voort te zetten.
De ondertitel voor dit boek is roman van een zender. Met de zender wordt Bint bedoeld. Hij zendt als het ware, door middel van De Bree en andere leraren, zijn gedachtegoed uit aan de leerlingen van zijn school, met name 4D.
Een belangrijk motief in dit boek is het verzet. Tussen de leraren worden de kiemen van het verzet zichtbaar door middel van Keska, de leraar aan wie De Bree onmiddellijk een hekel heeft. Keska vraagt tijdens de rapportvergaderingen bijvoorbeeld aandacht voor “het geval Van Beek”. Bint heeft al in de gaten dat hier een verzetshaard broeit, maar laat dit geen struikelblok voor zijn plannen zijn. (Zoals hierboven beschreven is “het geval Van Beek” ook de reden dat Bint ontslag neemt). Daarnaast is het verzet zichtbaar bij de leerlingen die massaal in opstand komen na de kerstvakantie waarin Van Beek zelfmoord pleegde.